مبانی نظری و پیشینه پژوهش خودپنداره تحصیلی(فصل دوم پایان نامه)

بخشی از متن:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 36 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏خود پنداره
‏متمایز ساختن «خود» از «دیگری»، ادراک یا شناخت خود است. (محسنی، 1375، ص17). ادراک از خود، یک مفهوم شناختی- اجتماعی است که با زمینه‌های شناختی- اجتماعی ارتباط بیشتری دارد تا با زمینه‌ی شناخت دنیای فیزیکی. به موازات رشد اجتماعی و دریافت هنجارهای رفتاری «خود» را از دیگران، از خلال پایه‌گذاری فردیت خود مجزا سازد. کودکان به تدریج و با افزایش سن، به ویژگی‌های خصوصی و شخصی، هویت خود را ادراک می‌کنند. کیفیت شکل‌گیری ادراک از «خود» تا حدود زیادی به چگونگی روابط و تبادل اجتماعی کودک با دیگران بستگی دارد و در خلال تجارب کودک با مراقبان اولیه، طرز برخورد و رفتار والدین و باز خوردهای محیطی، باعث شکل‌گیری باورها و نگرش‌های فرد می‌شود، البته کلیه عوامل خارجی تاثیرگذار، جزء از طریق خود فرد، نمی‌تواند بر آن دست یابد (محسنی، 1375).
‏خودپنداره ، یک از صفات ویژه‌ی انسان‌هاست که از اوایل کودکی آغاز می‌شود و در طول زندگی هم چنان ادامه دارد. هر فرد، شناخت و ادراک خاصی از خود دارد که دیگران از آن بی‌اطلاع‌اند. افکار و نگرش‌های مربوط به «خود» فرد، یک نظام مفهومی را می‌سازد که می‌توان آن را خودپنداره نامید (محسنی، 1375، ص18). این نظام فکری و شخصیتی دربرگیرنده‌ی کلیه‌ی ملاحظات فرد درباره خود و صفات جسمی و روحی، قابلیت‌ها و توانایی‌ها، استعدادها، نوع باورها و ارزش‌های فلسفی اخلاقی، سیاسی، مذهبی و دیگر ویژگی‌های اجتماعی- روانی است که او را از «دیگر» افراد متمایز می‌سازد. به علاوه بر این، عوامل دیگری مانند خاطرات گذشته، موفقیت‌ها و شکست‌های پیشین، باورها، علایق و نوع ارتباط فرد با دیگران، باعث ادراک فرد از خود و زمینه‌ی لازم جهت خود ارزشیابی به وجود می‌آورد. که این ارزشیابی، مبنای حرمت خود، احساس گناه، شرمساری و هویت شخصی فرد را تعیین می‌کند (محسنی، 1375). با تمام این تعابیر و تفاسیر، فرد است که ادراک نهایی نسبت به خود انجام می‌دهد و جایگاه خود را در تبیین افراد دیگر پیدا می‌کند. خود پنداره به عنوان قضاوت کلی فرد و ارزش‌گذاری در مورد خودش تعریف شده است.
‏(هارتر. Harter
‏، 1975). در جایی دیگر، به فرایند آگاه شدن هر فرد از ویژگی‌های شخصیتی‌اش، نوع روابط با دیگران، نظرش نسبت به حوادث و وقایع، ظرفیت‌ها و توانایی‌های او اشاره شده است
‏خود پنداره هر فردی به تدریج از طریق بازخورد از سوی افراد مهم، بویژه والدین، شکل می‌گیرد (روزنبرگ. Rosenberg
‏، 1965 ترجمه حسین پور‏،1389‏). خود پنداره به عنوان یک سازه‌ی چند بعدی، تعریف شده است که دارای ابعاد خاصی از جمله اعتماد به نفس، احساس استقلال، توانش تحصیلی و اخلاقی می‌باشد.
‏به طور کلی، مفهوم خودپنداره ، یک سازه‌ی چند بعدی است که با مفاهیم خودپنداره‌ی تحصیلی، اجتماعی و بدنی مرتبط است
‏مفهوم خود پنداره ؛ مفاهیم خاص دیگری مانند توانایی کلی، ارزش تکالیف، عملکرد، سطح دشواری تکالیف، ارزشیابی از توانایی خود، فعالیت‌های تحصیلی مانند ریاضی، زبان انگلیسی، علوم و غیره ارتباط دارد (الکس، مارش، هاتی و برن هلت، 2000 به نقل از برن هلت، 2003 ترجمه حسین پور‏،1389‏) هر کس قادر است به افکار و احساسات خود بیندیشد و می‌تواند از خصوصیات و توانایی‌های خود آگاه شود؛ و از خود درکی حاصل کند با شکل‌گیری ازن نگرش‌ها، ممکن است هر فردی برای خود، ارزشی منفی یا مثبت قایل شود و این گونه به استنباط از توانایی‌های خود بپردازد.
‏ادراک در روان شناسی امروزی، به معنای فرایند ذهنی یا روانی است که گزینش و سازماندهی اطلاعات حسی و نهایتاً‌معنابخشی آنها را به گونه‌ای فعال به عهده دارد (ایروانی و خداپناهی، 1379). در ادراک تجارب، انتظارات حالات انگیزشی، شناختی، عاطفی و بافتی که در آن رفتار رخ می‌دهد تاثیر دارند.
‏خودپنداره می‌تواند، نمودی از انگیزش‌های فردی و نظام ارزشی حاکم بر دیدگاه فرد از خودش باشد که متاثر از عوامل چندی از جمله، نوع برخورد و رفتار والدین، بازخورد ناشی از اعمال و رفتار فرد، و پیامدهایی که این اعمال و رفتار برای شخص دارد، توصیف شود (روحانی، 1351، به نقل از یعقوب خانی غیاثوند، 1372).
‏خود پنداره از ادراکات فرد از خود است، که از طریق تجربه، تعامل با دیگران و اسنادهای رفتاری مربوط به خودش، حاصل می‌شود
‏یکی از عوامل که موجب خودپنداره مثبت در نوجوانان می‌شود، احساس خوبی است که در مورد خود کسب می‌کند، فلاسفه‌ی فطری‌نگر از جمله دکارت. Descarets
‏ (1640) و کانت. Kant
‏ (1781) معتقد بودند که شیوه‌ی ادراک هر فرد، چیزی است که با آن به دنیا آمده است (مید، 1965). تجربه‌گرایانی چون برکلی. Berkekey
‏ (1709) و لاک. Locke
‏ (1690)، مدعی بودند که افراد، شیوه‌ی ادراک را با تجربه‌ی اشیاء دنیای پیرامون خود یاد می‌گیرند (مید، 1965). اما روان‌شناسان امروزی، به تلفیقی از این دو معتقدند مارش و شاولسون (1985) معتقدند که افکار و ادراکات مربوط به «خود» از طریق تجربه و تعامل با محیط، پی‌ریزی شده و در ذهن خود شکل می‌گیرند (مارش و هاربرت، 1990 ترجمه حسین پور‏، 1389‏).
‏خود، در آغاز به وسیله ترکیبی از ارتباطات اولیه شکل می‌گیرد؛ که نوع این ساختار در رشد و شکل‌دهی شخصیت افراد، اهمیت بسزایی دارد. از آنجایی که خانواده مهمترین بافت سازنده و شکل‌دهنده‌ی خودپنداری و خود ادراکی کودکان و نوجوانان است بسیاری از ارزش‌ها، اعتقادات و معیارهای رفتاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در صورتی که این روابط بر پایه‌ی اعتماد، محبت و احترام متقابل باشند، باعث ایجاد تصویری مثبت از خود می‌گردد و هنگامی که نوع روابط حاکم بر خانواده، استبدادی و خالی از عاطفه باشد، ممکن است نوع نگرش منفی در فرد نسبت به خود ایجاد کند.

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.